Zdania warunkowe są zdaniami złożonymi: składają sie przynajmniej z dwóch zdań, z których jedno – wyraża warunek , a drugie – to, co ma / miałoby się stać w wypadku spełnienia warunku.
Jeżeli będzie ładnie pojedziemy na wieś.
Zdanie wyrażające warunek rozpoczyna się w języku polskim słowem jeżeli, jeśli lub gdyby, które tłumaczymy na francuski jako si.
Oczywiście, zarówno w języku polskim jak i francuskim, kolejność zdań nie jest istotna: zadanie wyrażające warunek może występowac jako drugie; wówczas jeżeli, jeśli, gdyby, si będą znajdowały się w środku zdania warunkowego.
Pojedziemy na wieś jeżeli będzie ładnie.
Francuskie zdania warunkowe dzielimy na kilka typów:
--te, które wyrażają warunek możliwy do spełnienia (w języku polskim zawierają najczęściej spójnik jeżeli, jeśli) należą do typu I
--te, które wyrażają warunek mało prawdopodobny, lub wręcz niemożliwy do spełnienia (a w języku polskim zawierają spójnik gdyby) należą do typu II i III
Poza wymienionymi wyżej istnieją też inne rodzaje zdań warunkowych, będące najczęściej odmianami typu I, II lub III
typ I - Si tu as le temps, nous irons au cinéma.
CZYLI si + present + futur simple
typ II - Si tu avais le temps, nous irions au cinéma.
CZYLI si + imparfait + conditionel present
typ III - Si tu avais eu le temps, nous serions allés au cinéma.
CZYLI si + plus-que-parfait + conditionel passe
TYP I
Zdanie typu I jest synonimem polskiego zdania zawierającego jeśli, jeżeli i wyraża warunek realny do spełnienia, jego spełnienie jest bardzo prawdopodobne.
Si tu as le temps, nous irons au cinéma.
Jeśli będziesz miał czas (co jest możliwe),
pójdziemy do kina (co jest możliwe i pewnie tak się stanie).
W języku polskim oba zdania (podrzędne – zawierające warunek – oraz nadrzędne) posiadają orzeczenie w czasie przyszłym. W zdaniu francuskim po si trzeba zastosować présent.
Stąd zdanie I typu będzie miało schemat:
si + présent + futur Si tu as le temps, nous irons au cinéma.
futur + si + présent Nous irons au cinéma si tu as le temps.
TYP II oraz III
Polskie zdania warunkowe ze spójnikiem gdyby przedstawiają warunek, którego realizacja jest mało prawdopodobna albo niemożliwa. Potwierdza to forma czasownika-orzeczenia: w obu zdaniach (podrzędnym – zawierającym warunek – oraz nadrzędnym) jest ono postawione w trybie przypuszczającym (było by, pojechalibyśmy,...)
Zdania takie tłumaczymy na język francuski najczęściej na dwa sposoby (niestety, może byc więcej możliwości zobacz):
• jeżeli sytuacja dotyczy chwili obecnej (teraźniejszości) lub przyszłości, stosujemy zdanie typu II
• gdy mówimy o przeszłości – tworzymy zdanie typu III
Mowimy o teraźniejszości lub przyszłości (TYP II)
Skoro sytuacja dotyczy teraźniejszości lub przyszłości, jest jeszcze szansa – choć niewielka – by warunek został spełniony.
Si tu avais le temps, nous irions au cinéma.
Gdybyś miał czas (ale raczej go nie masz)
poszlibyśmy do kina (ale chyba nie pójdziemy).
Zdanie nadrzędne (informujące o tym, co by się stało w wypadku spełnienia warunku), jest – podobnie jak w języku polskim – postawione w trybie warunkowym: w jego czasie teraźniejszym conditionnel présent, gdyż zdanie dotyczy teraźniejszości lub przyszłości.
Niestety, po si warunkowym nie wolno używać trybu conditionnel. Zamiast niego stosujemy czas przeszły imparfait.
Stąd II typ zdania warunkowego ma schemat:
si + imparfait + conditionnel présent
Si tu avais le temps, nous irions au cinéma.
conditionnel présent + si + imparfait
Nous irions au cinéma si tu avais le temps.
Mówimy o przeszłości (TYP III)
Umiejscawiając sytuację w przeszłości przekreślamy możliwość spełnienia warunku: co się stało, już się nie odstanie, nie można tego naprawić.
Si tu avais eu le temps, nous serions allés au cinéma.
Gdybyś (np. wczoraj) miał czas,
poszlibyśmy do kina (ale nie poszliśmy,
bo nie miałeś czasu).
Także tutaj – podobnie jak w typie II – orzeczenie zdania nadrzędnego postawione jest w trybie warunkowym, ale tym razem w jego czasie przeszłym conditionnel passé, gdyż mówimy o przeszłości.
Jednakże – jak już wiemy – po si warunkowym nie może pojawić się tryb conditionnel. Zamiast niego używamy czasu zaprzeszłego plus -que-parfait.
Dlatego też struktura zdania III wygląda następująco:
si + plus-que-parfait + conditionnel passé
Si tu avais eu le temps, nous serions allés au cinéma.
conditionnel passé + si + plus-que-parfait
Nous serions allés au cinéma si tu avais eu le temps.
wyjasnione dosyc jasno? :)
pozdrawiam..