I grupa czasowników - język francuski
W I grupie czasowników są tylko i wyłącznie czasowniki zakończone na -er, są to czasowniki regularne, mające "stałe" końcówki, zaobserwujmy to na odmianie czasownika regarder - oglądać
le singulier | le pluriel |
playje regarde | playnous regardons |
ja oglądam | my oglądamy |
playtu regardes | playvous regardez |
ty oglądasz | wy oglądacie |
playil/ elle regarde | playile/ elles regardent |
on/ ona ogląda | oni/ one oglądają |
Końcówki -e, -es, -ent są nieme, to znaczy, że ich nie czytamy!!!
Wymawiamy tylko końcówki w I i II osobie liczby mnogiej czyli -ons [ą], -ez [e].
Poniżej znajdziecie kilka przykładów innych czasowników tego typu, ale warto też dodać, że grupa I jest dość obszerną grupą, wraz z grupą III.
czasowniki z końcówką -er | |
playaimer | kochać |
playparler | mówić |
playpenser | myśleć |
playjouer | grać |
playvisiter | zwiedzać |
W języku francuskim istnieje jeszcze jedna osoba on, która nie ma odpowiednika w języku polskim. Czasowniki w tej osobie odmieniają się tak samo jak il/elle (III osoba liczby pojedynczej), ale mają znaczenie "my" (my w tej sali, my Polacy, my ludzie na ziemi), np.:
playAnne et moi, on va au cinéma. | Anna i ja idziemy do kina. |
playEn Pologne on parle polonais. | W Polsce mówimy / mówi się po polsku. |
playOn doit aider les gens. | Powinniśmy pomagać ludziom. |
Odstępstwa od reguły w I grupie:
1) czasownik aller - iść/jechać jest pierwszym wyjątkiem, jest on nieregularny i zaliczamy go do grupy III. Jako że w III grupie są same czasowniki nieregularne, a czasownik aller jest dość istotny, poniżej zamieszczam jego odmianę:
le singulier | le pluriel |
playje vais | playnous allons |
ja idę/ jadę | my idziemy/ jedziemy |
playtu vas | playvous allez |
ty idziesz/ jedziesz | wy idziecie/ jedziecie |
playil/ elle va | playils/ elles vont |
on/ ona idzie/ jedzie | oni/ one idą/ jadą |
2) czasowniki kończące się na -cer, -ger odmieniają się prawie tak samo jak wszystkie czasowniki regularne, zachodzi jedynie mała zmiana w I osobie liczby mnogiej NOUS, np.: commencer - zaczynać, manger - jeść
le singulier | le pluriel |
playje commence | playnous commençons |
ja zaczynam | my zaczynamy |
playtu commences | playvous commencez |
ty zaczynasz | wy zaczynacie |
playil/ elle commence | playils/ elles commencent |
on/ ona zaczyna | oni/ one zaczynają |
le singulier | le pluriel |
playje mange | playnous mangeons |
ja jem | my jemy |
playtu manges | playvous mangez |
ty jesz | wy jecie |
playil/ elle mange | playils/ elles mangent |
on/ ona je | oni/ one jedzą |
Jak widzicie zmiany są malutkie, w czasowniku z końcówką -cer, w III osobie liczby mnogiej zamieniono c → ç, a w czasowniku z końcówką -ger dodano -e.
Warto zadać pytanie po co te małe zabiegi? Otóż służą one zachowaniu tej samej wymowy. Poniższa tabelka wszystko wyjaśnia:
pisownia poprawna | pisownia niepoprawna |
playnous commençons | playnous commencons |
[nu komąsą] | [nu komąką] |
playnous mangeons | playnous mangons |
[nu mążą] | [nu mągą] |
Poniżej przedstawiamy kilka przykładowych czasowników z tej grupy:
czasowniki z końcówką -cer i -ger | |
playremplacer | zastępować |
playbouger | ruszać |
playcorriger | poprawiać |
playchanger | zmieniać |
playvoyager | podróżować |
playpartager | dzielić |
3) kolejna "anomalia" to czasowniki kończące się na -eter i -eler: jeter / rzucać i appeler / dzwonić oraz ich pochodne. W ich przypadku podwajamy -t lub -l w osobach, których końcówki są nieme (których nie czytamy).
le singulier | le pluriel |
playje jette | playnous jetons |
ja rzucam | my rzucamy |
playtu jettes | playvous jetez |
ty rzucasz | wy rzucacie |
playil/ elle jette | playils/ elles jettent |
on/ ona rzuca | oni/ one rzucają |
le singulier | le pluriel |
playj'appelle | playnous appelons |
ja dzwonię | my dzwonimy |
playtu appelles | playvous appelez |
ty dzwonisz | wy dzwonicie |
playil/ elle appelle | playils/ elles appellent |
on/ ona dzwoni | oni/ one dzwonią |
4) i w końcu czasowniki pełne akcentów (i dodatkowo czasownik acheter-kupować):
Tutaj, w osobach, których końcówki są nieme (których nie czytamy) akcent nad drugim é zmienia się z é na è (w czasowniku acheter drugie e przechodzi w è).
Poniżej przedstawiamy kilka przykładowych czasowników z tej grupy i odmianę jednego z nich.
czasowniki z akcentami | |
playrépéter | powtarzać |
playespérer | mieć nadzieję |
playénumérer | wyliczać |
playinterpréter | interpretować |
le singulier | le pluriel |
playje préfère | playnous préférons |
ja wolę | my wolimy |
playtu préfères | playvous préférez |
ty wolisz | wy wolicie |
playil/ elle préfère | playils/ elles préfèrent |
on/ ona woli | oni/ one wolą |
le singulier | le pluriel |
playj'achète | playnous achetons |
ja kupuję | my kupujemy |
playtu achètes | playvous achetez |
ty kupujesz | wy kupujecie |
playil/ elle achète | playils/ elles achètent |
on/ ona kupuje | oni/ one kupują |
5) zmiana zachodzi jeszcze w czasownikach zakończonych na -yer na przykład payer - płacić, envoyer - wysyłać i.in.
W osobach, których końcówki są nieme (których nie czytamy) y→ i.
Poniżej przedstawiamy kilka przykładowych czasowników z tej grupy i odmianę jednego z nich.
czasowniki z końcówką -yer | |
playenvoyer | wysyłać |
plays'ennuyer | nudzić się |
playessayer | próbować |
playessuyer | wycierać |
playbalayer | zamiatać |
le singulier | le pluriel |
playje paie | playnous payons |
ja płacę | my płacimy |
playtu paies | playvous payez |
ty płacisz | wy płacicie |
playil/ elle paie | playils/ elles paient |
on/ ona płaci | oni/ one płacą |