Rzeczowniki złożone - język francuski
Zasady tworzenia liczby mnogiej rzeczowników złożonych:
I. jeżeli rzeczownik złożony pisze się jako jedno słowo, to w liczbie mnogiej jest tylko ostatni element, np.:
| le singulier | le pluriel |
| playun bonbon | playdes bonbons |
| cukierek | cukierki |
| playun passeport | playdes passeports |
| paszport | paszporty |
| playun bonheur | playdes bonheurs |
| szczęście | szczęścia |
| playun portefeuille | playdes portefeuilles |
| portfel | portfele |
WYJĄTKI!
| le singulier | le pluriel |
| playmadame | playmesdames |
| pani | panie |
| playmademoiselle | playmesdemoiselles |
| panienka | panienki |
| playmonsieur | playmessieurs |
| pan | panowie |
II. Jeżeli rzeczownik złożony składa się z dwóch wyrazów niestety jest już trochę więcej zasad, które i tak mają masę odstępstw, także trzeba zapamiętać jaką pisownię mają konkretne rzeczowniki złożone,np.:
1. rzeczownik złożony z dwóch rzeczowników:
a) uzgadniamy oba wyrazy, np.:
| rzeczownik złożony z dwóch rzeczowników | |
| le singulier | le pluriel |
| playle chou-fleur | playles choux-fleurs |
| kalafior | kalafiory |
| playle wagon-restaurant | playles wagons-restaurants |
| wagon restauracyjny | wagony restauracyjne |
| playle loup-garou | playles loups-garous |
| wilkołak | wilkołaki |
b) uzgadniamy jeden wyraz, np.:
| rzeczownik złożony z dwóch rzeczowników | |
| le singulier | le pluriel |
| playl'auto-école | playles auto-écoles |
| auto szkoła | auto szkoły |
| playl'auto-stop | playles auto-stops |
| autostop | autostop |
| playla station-service | playles stations-service |
| stacja benzynowa | stacje benzynowe |
2. rzeczownik złożony z rzeczownika i przymiotnika:
a) uzgadniamu oba wyrazy, np.:
| rzeczownik złożony z rzeczownika i przymiotnika | |
| le singulier | le pluriel |
| playle grand-père | playles grands-pères |
| dziadek | dziadkowie |
| playla grand-mère | playles grands-mères |
| babcia | babcie |
| playla plate-forme | playles plates-formes |
| platforma | platformy |
| playle bas-relief | playles bas-reliefs |
| płaskorzeźba | płaskorzeźby |
b) uzgadniamy jeden wyraz, np.:
| rzeczownik złożony z rzeczownika i przymiotnika | |
| le singulier | le pluriel |
| playle petit-beurre | playles petits-beurre(s) |
| herbatnik | herbatniki |
| playle haut-parleur | playles haut-parleurs |
| głośnik | głośniki |
| playle mille-feuille | playles mille-feuilles |
| ciastko francuskie | ciastka francuskie |
3. rzeczownik złożony z rzeczownika, przyimka i rzeczownika:
a) uzgadniamy tylko jeden wyraz, np.:
| rzeczownik złożony z rzeczownika, przyimka i rzeczownika | |
| le singulier | le pluriel |
| playle chef d'oeuvre | playles chefs d'oeuvre |
| arcydzieło | arcydzieła |
| playla pomme de terre | playles pommes de terre |
| ziemniak | ziemniaki |
| playl'arc-en-ciel | playles arcs-en-ciel |
| tęcza | tęcze |
b) nie uzgadniamy żadnego wyrazu, np.:
| rzeczownik złożony z rzeczownika, przyimka i rzeczownika | |
| le singulier | le pluriel |
| playle pot-au-feu | playles pot-au-feu |
| sztuka mięsa w rosole | sztuki mięsa w rosole |
| playle tête-à-tête | playles tête-à-tête |
| spotkanie twarzą w twarz | spotkania twarzą w twarz |
4. rzeczownik złożony z czasownika i rzeczownika:
a) uzgasniamy tylko jeden wyraz, np.:
| rzeczownik złożony z czasownika i rzeczownika | |
| le singulier | le pluriel |
| playle tire-bouchon | playles tire-bouchons |
| korkociąg | korkociągi |
| playle pique-nique | playles pique-niques |
| piknik | pikniki |
| playle cure-dent | playles cure-dents |
| wykałaczka | wykałaczki |
b) nie uzgadniamy żadnego wyrazu (ewentualnie możemy dodać -s w drugim wyrazie), np.:
| rzeczownik złożony z czasownika i rzeczownika | |
| le singulier | le pluriel |
| playle casse-croûte | playles casse-croûte(s) |
| przekąska | przekąski |
| playle porte-parole | playles porte-parole(s) |
| rzecznik | rzecznicy |
| playle porte-monnaie | playles porte-monnaie(s) |
| portmonetka | portmonetki |
| playle gratte-ciel | playles gratte-ciel(s) |
| drapacz chmur | drapacze chmur |
| playl'essuie-main | playles essuie-main(s) |
| ręcznik | ręczniki |
| playle casse-tête | playles casse-tête(s) |
| łamigłówka | łamigłówki |
5. rzeczownik złożony z dwóch przymiotników:
a) uzgadniamy zawsze oba wyrazy, np.:
| rzeczownik złożony z dwóch przymiotników | |
| le singulier | le pluriel |
| playle sourd-muet | playles sourds-muets |
| głuchoniemy | głuchoniemi |
| playle nouveau-né | playles nouveaux-nés |
| nowo narodzony | nowo narodzeni |
| playle nouveau-marié | playles nouveaux-mariés |
| nowożeniec | nowożeńcy |
6. rzeczownik złozony z przyimka i rzeczownika:
a) uzgadniamy tylko jeden wyraz, np.:
| rzeczownik złozony z przyimka i rzeczownika | |
| le singulier | le pluriel |
| playl'arrière-pensée | playles arrière-pensées |
| podtekst | podteksty |
| playle contre-attaque | playles contre-attaques |
| kontratak | kontrataki |
| playle sous-ensembe | playles sous-ensembles |
| podzbiór | podzbiory |
| playle sous-sol | playles sous-sols |
| podziemie | podziemia |
| playl'avant-garde | playles avant-gardes |
| przednia straż | przednie straże |
b) nie uzgadniamy żadnego wyrazu (ewentualnie możemy dodać -s w drugim wyrazie), np.:
| rzeczownik złozony z przyimka i rzeczownika | |
| le singulier | le pluriel |
| playl'après-midi | playles après-midi(s) |
| popołudnie | popołudnia |
| playle sans-travail | playles sans-travail(s) |
| bezrobotny | bezrobotni |
| playle sans-logis | playles sans-logis |
| bezdomny | bezdomni |
7. rzeczownik złożony z dwóch czasowników:
a) nie uzgadniamy żadnego wyrazu (ewentualnie możemy dodać -s w drugim wyrazie), np.:
| rzeczownik złożony z dwóch czasowników | |
| le singulier | le pluriel |
| playle savoir-vivre | playles savoir-vivre(s) |
| dobre maniery | dobre maniery |
| playle savoir-faire | playles savoir-faire(s) |
| umiejętność postępowania, obycie | umiejętności postępowania |
| playle laissez-passer | playles laissez-passer(s) |
| przepustka | przepustki |
| playle cache-cache | playles cache-cache(s) |
| gra w chowanego | gry w chowanego |